Vrijheid is niet vanzelfsprekend en blijft niet vanzelf. In het kader van Bevrijdingsdag, vandaag, heeft Freyda aan vier overlevenden van de Sjoa gevraagd om een advies te geven aan de jongere generatie. Wat betekent vrijheid en waarom moeten we de vrijheid koesteren en beschermen?
“Vrijheid is een geschenk, het geeft je de mogelijkheid om te kiezen wat je doet met je leven. Als jong meisje van acht leerde ik al dat alles je kan worden afgenomen, ook, of misschien wel juist, de vrijheid. Ik leerde daarnaast dat vrijheid komt met grote verantwoordelijkheden. Het is niet vrijblijvend, je bent immers niet alleen op de wereld. Het is ook zorgen dat de vrijheid van een ander gewaarborgd wordt en dat je goed zorgt voor de wereld, mens en dier. Tikoen Olam.”
“Toen ik een week oud was werd ik door mijn ouders afgegeven aan de crèche tegenover de Hollandsche Schouwburg waar ik door mijn tante ben weggehaald in de hoop mijn leven te redden. Ik heb mijn biologische ouders nooit meer gezien. Ik ben opgevoed door hele lieve mensen die ik ook als mijn ouders zag. Pas toen ik elf jaar oud was hebben ze mij verteld over mijn biologische ouders. Ik heb dus twee paar ouders. Mijn biologische ouders hebben een verschrikkelijke keuze moeten maken door mij af te staan. Mijn ouders hebben een, voor hen, wildvreemde baby in huis gehaald waarvan ze wisten dat het heel gevaarlijk en moeilijk zou zijn. Vrijheid is voor mij daarom het respecteren van de keuzes van je ouders, soms kan je pas veel later begrijpen wat deze keuzes inhielden en dat het met veel liefde is gedaan.”
“Tijdens de oorlog heb ik ondergedoken gezeten in Geleen. Na de oorlog heb ik in verschillende tehuizen en op verschillende plekken gewoond. Daar waar ik in het ene huis, zoals het Joodse jongenstehuis, mijn Joods-zijn kon uiten, was daar in het andere huis minder ruimte en begrip voor. Daarom vind ik dat je ervoor uit moet komen wie je bent. Je hebt de vrijheid te zijn wat en wie je bent, maak daar gebruik van.”
“Als klein meisje heb ik twee jaar lang ondergedoken gezeten. Al van kleins af aan ben ik mij bewust dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. In de tijd waar wij nu in leven, worden wij eraan herinnert dat vrijheid belangrijk is, dat het niet stopt bij jezelf. Verdraagzaamheid en vrijheid lopen parallel. Verplaats je eens wat vaker in de ander, waarom doet de ander zo? Wat zit daarachter? Wees liever voor elkaar, dan maak je de wereld ook mooier.”