Wortels van trots, angst en veerkrachtigheid

Tekst: Noa | november 2024

In een wereld die steeds sneller verandert, waar identiteit en traditie vaak worden overschaduwd door een haastige drang naar vooruitgang, is het belang van onze culturele roots onmiskenbaar. Als ik het heb over de Joodse roots dan gaat het niet alleen om afkomst of etniciteit, maar om een diepere verbinding met een eeuwenoude geschiedenis, vol verhalen en waarden die generaties lang zijn doorgegeven. Deze roots vormen niet alleen een bron van trots, maar ook een krachtig anker in een complexe, vluchtige wereld.

Het Jodendom kent talloze verhalen. Van de oude teksten in de Thora tot de persoonlijke herinneringen van families die de Holocaust hebben overleefd. Deze verhalen fungeren als bruggen naar het verleden, maar ze bieden ook inzichten die relevant zijn in de hedendaagse maatschappij. Iets wat de rabbijn tijdens zijn drosje op shabbes in sjoel altijd mooi weet te vertellen dat het mij aan het denken zet. Elk verhaal, of het nu gaat over de uittocht uit Egypte of een recente gebeurtenis van overleving en veerkracht, draagt een les in zich over de kracht van onze Joodse gemeenschap, de waarde van volharding, en het belang van rechtvaardigheid.

Als ik eens kijk naar wat de Thora allemaal te vertellen heeft, is dat ontzettend veel. De Thora bevat talloze lessen en wijsheden die Joden door de eeuwen heen hebben geïnspireerd. Deze oude verhalen zijn niet slechts mythen; ze zijn levend erfgoed dat telkens opnieuw wordt geïnterpreteerd en toegepast op het alledaagse leven. Denk aan het verhaal van Mozes en de uittocht uit Egypte, dat niet alleen symbool staat voor de fysieke bevrijding van slavernij, maar ook voor de innerlijke strijd om vrijheid en gerechtigheid te bereiken. Het verhaal van Esther herinnert ons aan moed en vastberadenheid in het licht van gevaar. Deze verhalen bieden ook voor niet-Joden inspirerende inzichten in universele thema’s als vrijheid, gelijkheid en verantwoordelijkheid.

Naast al deze verhalen zijn er ook rituelen en tradities die de Joodse cultuur kenmerken. Het vieren van de sjabbat bijvoorbeeld. We steken de kaarsen aan, zingen liedjes en genieten van de kippensoep. Het zijn geen oppervlakkige rituelen, maar diepere momenten van bezinning en samenzijn. Een ander bijzonder aspect van de sjabbat is dat het tegenwicht biedt voor onze constante drang om productief te zijn in onze huidige samenleving. Eén dag in de week stilstaan, je losmaken van het werk en de digitale wereld, en je volledig richten op familie, geloof en rust. Het is een krachtig antwoord op de hectiek van de moderne tijd.

Andere Joodse feestdagen, zoals Pesach en Chanoeka, brengen ook diepgaande betekenissen met zich mee. Pesach herdenkt de bevrijding uit de slavernij en viert de waarde van vrijheid, niet alleen als fysiek recht, maar als fundamentele menselijke waardigheid. Chanoeka, het feest van licht, herinnert ons eraan dat zelfs in de donkerste tijden licht kan schijnen, en dat hoop en moed altijd sterker zijn dan wanhoop. In een tijd waarin individualisme vaak de boventoon voert, bieden deze tradities een manier om niet alleen in verbinding met het verleden te blijven, maar ook om waarden als rechtvaardigheid, medemenselijkheid en gemeenschap daadwerkelijk in praktijk te brengen.

Toch is het vieren van deze ‘roots’ niet zonder uitdagingen. In de hedendaagse maatschappij, waar antisemitisme helaas nog steeds een realiteit is, kan het koesteren van een Joodse identiteit soms moed vergen. De angst voor discriminatie is reëel wat het uiten van trots op Joodse wortels niet alleen een persoonlijke keuze is, maar ook een daad van verzet tegen onrecht. Antisemitisme is in vele vormen aanwezig en het blijft een dreiging voor Joodse gemeenschappen wereldwijd. Het verdedigen van de Joodse cultuur en geschiedenis is dan ook essentieel om een toekomst te waarborgen waarin diversiteit en acceptatie de norm zijn.

Je kan dus stellen dat de Joodse identiteit omarmen niet alleen een eerbetoon is aan de eigen voorouders, maar ook een manier om bij te dragen aan een wereld waarin elk verhaal telt en elke cultuur wordt gewaardeerd. Door onze roots te erkennen, zetten we ons in voor een samenleving waarin begrip en samenwerking vooropstaan, een wereld waarin men waarde hecht aan culturele verscheidenheid in plaats van die te wantrouwen. In wezen zijn onze Joodse roots een krachtige herinnering aan wie we zijn en waar we vandaan komen. Ze bieden ons de kans om met anderen in gesprek te gaan, om bruggen te bouwen en samen te werken aan een wereld waarin iedereen kan bloeien, ongeacht afkomst. Dit erfgoed, dat ons verbindt met het verleden en inspireert voor de toekomst, verdient het om te worden gekoesterd, niet alleen als onderdeel van een rijke geschiedenis, maar als levend kompas in de wereld van vandaag.

Mijn naam is Noa en ik ben met trots Amsterdams eerste burger van deze eeuw! Verder heb ik mijn bachelor psychologie afgerond en ben ik werkzaam als fotograaf.