Gemengde relatie tijdens de Hoge Feestdagen

Oktober 2022

Vorig jaar met Rosj Hasjana (Joods nieuwjaar) was ik bij mijn familie in Israël. Naast dat ik veel familie en vrienden zag en genoot van de zon, dacht ik ook na over de toekomst van mijn relatie. Op dat moment waren mijn vriend en ik ongeveer een jaar samen en ik voelde dat het snel serieus kon worden, serieuzer dan ooit.

Lastig dilemma

Rond Rosj Hasjana sta ik altijd stil bij het afgelopen jaar, hoe ik eigenlijk wil leven en wat ik wil veranderen. Dit jaar dacht ik dus veel na over of de relatie met mijn niet-Joodse vriend wel samengaat met mijn wens om een actief Joods leven te leiden. Of moest ik een keuze maken? Ik voelde druk om daar bij stil te staan, omdat onze relatie een bepaalde ernst had. Ik voelde dat we snel op een T-splitsing gingen komen: of we kiezen echt voor elkaar of er volgt een break-up. Het was een lastig dilemma. Hoe belangrijk is dat hele Joods zijn voor mij? Wat betekent dat dan? Welke claim doet dat dan op mijn leven en ten koste van wat? Hoe uniek en waardevol is deze relatie? Zie ik daar echt een toekomst in? Zal ik niet toch een u-turn maken, en een leuk Joods leven in Israël opbouwen?

Met mijn vriendinnen sprak ik veel over mijn twijfels, maar ook met enkele rabbijnen en/of hun vrouw. Het verlossende moment kwam enkele weken later. Op een late sjabbes avond op de bank met de vrouw van een rabbijn bij een Beth Chabad. Ik vertelde hoe ik was veranderd door deze relatie. De vrouw van de rabbijn luisterde, stelde af en toe een vraag, en zei de (voor mij op dat moment) cruciale woorden: “in je hart weet je misschien al wel het antwoord, nu moet je dit nog erkennen”. Zodra ik dat hoorde wist ik het: bij deze man wil ik blijven. Dat weet ik zeker. En dat Joodse leven probeer ik dan wel in ons gezamenlijk huishouden te integreren.

Mezoeza?

Nu, nog geen jaar later hebben mijn vriend en ik, tot ons grote geluk, een leuke woning gevonden en deze samen verbouwd. We wonen nu net zeven weken samen. Maar hoe moet dat nu eigenlijk, een Joods leven met een niet-Joodse partner? Hoe doen anderen dat? Via sjoel ken ik best veel mensen met een gemengde relatie, maar hoe ze dat Jodendom thuis aanpakken weet ik eigenlijk niet…. Vandaar dat ik hier maar deel hoe wij een poging doen dit vorm te geven. Het is niet perfect, maar het is wel iets.

De eerste weken na de verhuizing hadden we nog veel te klussen. Ik wilde wel steeds sjabbat maken, maar bedacht dat dan pas op vrijdagavond zelf. Waardoor ik geen tijd meer had om boodschappen te doen, lekker te koken of te zoeken in welke verhuisdoos de kaarsen lagen. Voor aanstaande vrijdag heb ik hier voor het eerst rekening mee gehouden met de boodschappen. Dat voelt goed!

Afgelopen weekend hebben wij eindelijk de mezoezot (meervoud mezoeza) in ons huis bevestigd. Al enkele weken geleden sprak ik met mijn vriend over hoe het voor hem zou zijn om een mezoeza aan zijn deur te hebben. Wil hij wel een zichtbaar Joods huis hebben? Plotseling had ik een heel ‘Joods’ gesprek met mijn vriend over veiligheid, antisemitisme en zichtbaar durven zijn. Mijn vriend wilde ook wel voorzichtig zijn, hij heeft het antisemitisme de laatste jaren zien toenemen. We hebben uiteindelijk gekozen om de mezoeza wel buiten aan de deur te bevestigen, maar dan wel voor een klein onopvallend exemplaar te kiezen. Van mij had het wel wat zichtbaarder gemogen, maar ook het comfort van mijn vriend met deze keuze is voor mij belangrijk.

Bij het bevestigen zelf hadden wij meerdere Joodse en enkel niet-Joodse vrienden uitgenodigd. Ook de buurvrouw kwam langs. Het was een feestelijk moment, een soort Joodse housewarming. Veel van onze vrienden zagen het huis voor het eerst sinds de verbouwing. We kregen kadootjes, complimenten over de inrichting en ik voelde me een grote mazzelaar met al dit geluk in mijn leven. Mijn vriend deed veel van de praktische voorbereiding, zoals het zoeken van de juiste spijkers en lijm en het afmeten van de juiste hoogte op de deurpost. Vooraf keek hij niet bijzonder uit naar dit moment, maar achteraf was hij blij dat we dit zo samen hebben gedaan. Ik kijk met een grote glimlach terug.

De komende weken gaan we de hoge feestdagen in. Een drukke tijd. Mijn vriend zal enkele keren meegaan naar sjoel of naar een maaltijd. Met Rosj Hasjana komt hij voor het eerst mee naar het Beth Chabad waar ik een jaar geleden voor het eerst over hem vertelde… spannend! Nu ik dit zo schrijf realiseer ik me hoe tof het eigenlijk is dat hij ervoor open staat om mee te gaan in een wereld met rituelen, tradities en sociale codes die hem van huis uit niet bekend zijn. Daar heb ik toch maar mazzel mee! Ik hoop dat ik dat lang blijf beseffen.

Zohar (1994) heeft Religiewetenschappen gestudeerd en is inmiddels ruim een jaar werkzaam als beleidsmedewerker bij het Sinai Centrum. Zohar schrijft als Freyda-columniste over de Joodse tradities en hoe zij haar Jodendom beleeft.