Niet joods genoeg

Toen ik ongeveer zes jaar oud was zat ik in groep 3 op Rosj Pina in Buitenveldert op school. Ik was een goede leerling die wat voorliep, dus mijn ouders kwamen niet heel vaak op school voor uitgebreide oudergesprekken. Tot op een dag mijn ouders werden gevraagd om met spoed naar school te komen. 

Mijn juf had namelijk gezien dat ik elke pauze alleen met een boek in een hoekje zat zonder vrienden en ze vond dit nogal een triest gezicht. Mijn ouders schrokken hiervan, ik was een sociaal kindje dat eigenlijk altijd wel blij thuiskwam. Toen zij eenmaal thuis mij hiernaar vroegen zei ik dat ik wel wilde meespelen maar dit nooit mocht. De reden? Ik was “niet Joods genoeg” om mee te spelen op het schoolplein. Dat werd door sommige van mijn klasgenootjes gezegd. Op dat moment begreep ik eigenlijk niet wat die kinderen nou bedoelden. Nu weet ik beter. Mijn moeder is de eigenaresse van een hippe kledingwinkel in Amsterdam. Ze heeft haar eigen coole kledingstijl die anders was dan de rest van de moeders op het schoolplein en viel hiermee op. Dit was de bizarre reden om mij in een bepaald hokje te plaatsen waardoor ik niet mee mocht spelen met tikkertje of verstoppertje. Natuurlijk was het overduidelijk dat kinderen van 6 jaar dit soort zaken niet verzinnen. Mijn ouders hebben toen het heft in eigen handen genomen en mij linea recta op de montessorischool iets verderop ingeschreven. Hier maakte ik binnen no-time vriendjes en vriendinnetjes, was ik een blij kind en hiermee was de kous af.

Nu ik zelf een zoon heb rijst natuurlijk de vraag of wij hem op een Joodse school willen zetten. Ik denk dat het erg belangrijk is om, zodra hij oud genoeg is, de uiteindelijke keuze bij hem te laten wat hij met het geloof en zijn afkomst wil gaan doen. Wel willen wij tot die tijd graag zoveel mogelijk moois wat het Jodendom en het Joods-zijn te bieden hebben aan hem meegeven, maar op welke manier? En moet Joods basisonderwijs daar per se onderdeel van uitmaken? 

Ik denk dat wij het Jodendom en alles wat hierbij hoort vooral door willen geven door familietradities in stand te houden zoals bijvoorbeeld op vrijdagavond samen te eten en op een informele manier sjabbes vieren. Ook zouden wij bijvoorbeeld naar Maccabi met hem willen gaan voor sport en zodra dit weer kan naar Israël te gaan om al het moois aan hem daar te laten zien. Een Joodse basisschool kan een mooie leerschool zijn om veel over het Jodendom te weten te komen en een plek om vriendschappen te sluiten die potentieel voor het leven zijn, juist omdat je in dezelfde gemeenschap zit. Echter, kan je deze vriendschappen ook sluiten en kennis vergaren over het Jodendom op vele andere manieren. Jullie merken het wellicht, de keuze voor Joods basisonderwijs is nog verre van gemaakt en ik ben op mijn hoede door mijn eigen ervaring. Maar, als een Joods stel dat woont in Buitenveldert hun kind niet op een Joodse school zet, wie doet dat dan wel?

Zoe Juliard (1994) is psycholoog bij Haas & Velleman Psychotherapiepraktijk. Zoe is momenteel lid van de het Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK) en moeder van Ezra (2020).