De Jiddische meme van Nofar Biran

Je kent haar misschien van TV. Nofar Biran deed mee aan first dates en aan lang leve de liefde. Die liefde was op tv helaas niet te vinden, maar vandaag spreken we Nofar over haar enige échte liefde, die voor haar moeder.

Of ik een Jiddisje mama heb? Nou, ja en nee. Mijn moeder komt uit Israël en is Jemenitisch, en is ook helemaal in de Jemenitische traditie opgegroeid. Ik weet dus niet of de term Jiddische memme nou helemaal op z’n plaats is, maar ze voldoet zeker aan bepaalde delen van het stereotiep van de Joodse moeder. Maar mijn vader voldoet ook héél erg aan dat stereotiep. Als ik hem niet vaak genoeg bel, dan belt hij me binnen een week al op: denk je niet meer aan me? Waarom kom je niet meer langs?

Dat langskomen is sowieso een dingetje. Bellen niet-Joodse moeders ook te pas en te onpas op om te zeggen dat ze in de buurt zijn met een bos bloemen? Als ik niet thuis ben dan legt ze die trouwens gewoon op tafel neer, want ze heeft ook de sleutel van mijn huis. Of ze belt me op: wanneer kom je weer eens eten?

Tijdens de feestdagen zijn we sowieso verplicht aanwezig aan mijn moeders tafel. Die vieren we samen, dat hoort zo, zegt ze. Met veel te veel eten natuurlijk. Ze is beledigd als ik mijn eten niet opeet. Wil je niet meer? Heb je wel genoeg gehad? Iedereen krijgt sowieso altijd eten als ze langskomen, ze kookt immers altijd wat extra. Niet komen opdagen voor de feestdagen is eigenlijk geen optie, dat is wel duidelijk. Dan krijg ik waarschijnlijk te horen dat ze het niet leuk vindt dat ik er geen rekening mee gehouden heb. Dat ze het zo fijn zou vinden als we die avond allemaal samen zouden zijn, helemaal compleet. Ja, een beetje schuldig zou ik mij dan wel voelen.

Daarnaast wil ze altijd alles weten. En met alles, bedoel ik ook echt álles. Ook als ik het niet wil vertellen, en anders komt ze er wel achter op de een of andere manier. Overbeschermend is ze ook wel een beetje. Ik ben bijna 30 en ze heeft de angst dat ik nooit een man ga vinden. Als ik dan vertel over een date, dan wil ze alles weten: waar hij woont, hoe hij er uit ziet, wanneer ze hem gaat ontmoeten. Ze lijkt er geen boodschap aan te hebben wanneer ik vertel dat ik hem zelf nog maar een keer in m’n leven gezien heb. Mag ik hem eerst zelf leren kennen?

Toen ik mee ging doen aan datingsprogramma’s op TV kwam dat overbeschermende ook wel terug. Kijk, je moet het zo zien. Voor mijn moeder zijn mijn zus en ik de allerbeste wezens die er op deze aarde rondlopen. Haar prinsessen. Zo noemt ze ons soms ook. Dan sta ik ’s ochtends op en heb ik een berichtje van haar: “goedemorgen prinsessen van mama. Jullie zijn mijn zon, mijn maan en mijn sterren. Heb een fantastische dag en geniet van de zon.” En een prinses kan natuurlijk alleen trouwen met een prins, met de perfecte man. Daarom is ze misschien ook wel een beetje kritisch bij het zien van die programma’s, ze wil graag dat ik op date ga met de perfecte match, en dat waren deze mannen (helaas) niet. Tegelijkertijd stuurt ze me wel steeds de aanmeldpagina’s door van Israëlische datingprogramma’s.

Maar ze bemoeit zich ook vaak genoeg met de andere aspecten uit mijn leven. Dan heeft ze bijvoorbeeld commentaar op hoe ik mijn kast indeel. Dat het handiger is als de borden hier zijn en de glazen daar. Dat ik bijna 30 ben en op zich wel in staat ben om zelf mijn kast in te delen lijkt toch niet helemaal bij haar aan te komen.

Of ik zelf een beetje een Jiddische memme ben? Mijn directe vrienden zullen direct zeggen dat ik op mijn moeder lijk. Niet dat overbeschermde per se, maar wel het aanprijzen, het liefkozen, het ophemelen van mijn vrienden, ja dat zeker. Ook bij mij staat de tafel altijd vol, de deur altijd open, en is iedereen altijd welkom. Vrienden breng ik overal naartoe, zonder enig probleem. Mijn huisgenoot wordt er ook wel eens gek van moet ik zeggen.

Maar dat is toch ook fijn? Ik ben waanzinnig blij met mij Joodse moeder. Af en toe heb je kleine irritaties omdat ze all over you is, maar ik kan me geen andere moeder indenken, en ook geen andere moeder willen.

Dit artikel verscheen eerder in de Freyda-pagina van de Benjamin.