Als vierde en laatste in deze serie is een bezoek gebracht aan het Joods Studentenhuis in Leiden. Wat de huizen allemaal gemeen hebben: een mooi pand op een schitterende locatie. Zo ook in Leiden. Met uitzicht op een prachtig plein en op loopafstand van het centrum van de stad. De Benjamin sprak met Tamar, Samuel en Yoram.
“Zeker, ik voel me heel erg bevoorrecht dat ik hier kan wonen,” zegt Tamar. “En fantastisch ook dat er een Joods studentenhuis is hier in Leiden. Het beantwoordt op een geweldige manier aan de behoefte om Joodse studenten tegen een redelijke prijs woonruimte te bieden.”
Het Joods Studentenhuis Leiden is een gewild onderkomen in de oudste universiteitsstad van Nederland. Elke keer wanneer een plek vrijkomt komen meerdere kandidaten hospiteren, dat is kennismaken op z’n studentikoos. Met ieder zijn eigen inzet en aanpak om verkozen te worden. “Ik had een heerlijke chocoladetaart gebakken,” zegt Tamar. “Misschien gaf dat de doorslag.” Wellicht, maar bij de samenstelling van het studentenhuis wordt zeker de man-vrouw verhouding goed in de gaten gehouden. “En dat is nu 4 tegen 1”.
Het Leidse Joods Studentenhuis (JSH) onderscheidt zich in zeker één opzicht van de andere studentenhuizen. “Hier hebben we allemaal ons eigen appartement,” zegt Yoram, sinds anderhalf jaar in Leiden woonachtig en afkomstig uit Winterswijk. “Met woondeel, slaapdeel en eigen badkamer. Ieder woont dus op zichzelf.”
Samen en gemeenschappelijk mag best wat meer nadruk krijgen
Maar dat voordeel blijkt – Cruijffiaans – ook zijn eigen nadeel te hebben want: “Dat betekent ook dat we geen gemeenschappelijke ruimte hebben, zoals in vrijwel alle andere studentenhuizen – Joods of niet-Joods – het geval is. En dat mis ik hier wel,” zegt Samuel, die sinds september 2021 hier woont en aan de studie geneeskunde is begonnen. “Ik zou best wat van mijn privé-ruimte willen inruilen voor een gemeenschappelijke ruimte. Het is een prima studiehuis want ik kan hier ongestoord met de deur dicht studeren. Maar omdat ieder op zichzelf woont is het niet echt een studentenhuis. Van mij mag het ‘samen en gemeenschappelijk’ best wat meer de nadruk krijgen.” Voor het sociale studentenleven gaat hij daarom naar zijn dispuut.
Nog een Cruijffiaans voordeel en nadeel. “Omdat ieder op zich woont, is de omgang heel vluchtig, wat oppervlakkig. We spreken af en toe af, maar dat is meer toeval. Kent geen regelmaat. Voordeel is wel dat we hier geen irritaties over en weer kennen, zoals je hoort over andere studentenhuizen,” merkt Yoram op.
Net als de studenten van het JSH in Amsterdam opmerkten, leidt het vertrek van de een en de komst van een nieuwe student tot nieuwe verhoudingen en een nieuwe dynamiek. “Het vertrek van Daniël, een jaar of wat geleden, maakte zeker verschil. Hij was heel dynamisch, organiseerde van alles voor de inwoners en was sterk sociaal gericht,” legt Yoram uit. “Toen hij was vertrokken, moest dat allemaal weer van voren af aan beginnen.”
Ze verwachten dat binnenkort ‘een nieuwe generatie’ studenten zijn intrek zal nemen. De gemiddelde leeftijd van de bewoners van dit studentenhuis lijkt hoger te zijn dan bij andere studentenhuizen, de oudste is 27. “Een paar jaar geleden woonde hier een student die bezig was aan zijn negende studiejaar.”
Een goede huismeester is vaak het cement van een goed onderhouden studentenhuis
Geen bezoek aan het Joods Studentenhuis van Leiden zonder melding te maken van Ronald. “Hij zorgt als huismeester dat hier alles tiptop in orde is. Hij regelt en repareert, is snel, attent en vooral heel aardig,” zeggen ze gezamenlijk. “Hij is al lang in dienst, ging met pensioen maar is nog steeds heel actief. En het is bijvoorbeeld ontzettend aardig dat hij ons met Joodse feestdagen voorziet van een goody bag. Een goede huismeester is vaak het cement van een goed onderhouden studentenhuis. En hier heet hij Ronald.”
Blijft natuurlijk de vraag staan hoe je in een Joods studentenhuis een Joodse sfeer kan laten ontstaan. “We hebben in ieder geval een soeka op de binnenplaats achter het studentenhuis”, zegt Samuel. “Met veel geknutsel wordt die ingericht en versierd. En dan komen we zeker op de Joodse feestdagen bij elkaar, maar ook dat is meestal op het laatste moment geïmproviseerd.”
Met het bezoek aan het JSH Leiden is het rondje langs de Joodse studentenhuizen in Nederland compleet. Delft, Utrecht, Amsterdam en Leiden: elk met zijn eigen karakteristieken, besturen, eigenaardigheden en gewoontes. Allemaal met een groep bewoners die hier tijdelijk – voor de duur van hun studie – een onderkomen vindt. Met naast de gemeenschappelijkheid van de schitterende locatie ook de gemeenschappelijkheid van een Joods huis in al zijn vormen en schakeringen. Een onderkomen dat voorziet in een behoefte.