Tijd heelt de wonden, zeggen ze.

Tekst/foto: Noa | oktober 2024

6 oktober 2023. Ik was aan het fotograferen in De Hallen van Amsterdam. Eén van mijn grootste klussen toen: een jubileum met 400 gasten. Dit feest had eigenlijk een dag later plaats moeten vinden, maar door een dubbele boeking werd het een dag vervroegd. Een heel groot festijn met speciale acts. Middernacht werd het bedrijf officieel 50 jaar en daar werd op geproost. Met een voldaan gevoel ging iedereen naar huis en ik dook m’n bed in, niet wetende wat mij 6 uur later aan nieuws te wachten stond…

Het voelt onwerkelijk om het “over een jaar geleden” te hebben, maar toch zeg ik dat nu. 7 oktober is een jaar geleden. Een dag die voor mij en vele andere Joodse kennissen en vrienden extra zwaar is. Vorig jaar vond ik mijn steun en hoop door met Boaz (Joods), Selma en Oumaima (beiden islamitisch) het initiatief ‘Deel de Duif’ te starten. Een jaar later zijn zij alle drie goede vrienden geworden én zijn we nog steeds bezig met dit initiatief. Iets wat zwaar is en tegelijkertijd heel belangrijk. In dit geval zou ik niet zo zeer zeggen dat tijd alle wonden heelt, maar dat tijd je wel veel leert. Zéker afgelopen jaar.

Afgelopen jaar hebben we twee dialogen georganiseerd met Joodse, islamitische, Palestijnse en Israëlische jongeren, we hebben gastlessen gegeven op middelbare scholen, hogescholen en universiteiten en we zijn langsgegaan bij bedrijven om te praten over wat er in Israël/Palestina gebeurt en het effect dat het heeft op ons in Nederland. We hebben mensen ontmoet vanuit verschillende hoeken en zijn zélfs in Friesland geweest. Ik kan je daarover een ding vertellen: daar hebben ze nog nooit een Jood of een moslim ontmoet.

Twee momenten die mij erg zijn bijgebleven en mij energie hebben gegeven om door te gaan met wat wij doen, zijn de volgende; tijdens een van de gastlessen die ik met Oumaima gaf, heb ik antisemitische leuzen om mijn oren gekregen. De ene leerling zei dat hij “Joden gewoon wil steken” waarna de andere leerling zei dat ze “blij is dat er geen Joden in haar klas zitten”. Dit horen, is ontzéttend pijnlijk en raakte mij diep. Toen ik geëmotioneerd de school uitliep met Oumaima riep een meisje “mevrouw, mevrouw!”. Het was de leerling die gezegd had blij te zijn dat er geen Joden in haar klas zaten. Ze had een doos vast met daarin een zelfgemaakte taart en zei “sorry van net, dat was niet mijn bedoeling”. Ik bedankte haar en we gaven een knuffel.

Een ander, islamofobisch, moment dat we ervaren hebben was in Friesland. Tegen Selma en Oumaima werd gezegd “als jullie normaal werk willen, doe dan je hoofddoek af.” Iets wat heel pijnlijk is om te horen als moslima-zijnde. Een van de docenten gaf ook aan dat merendeel van de leerlingen (oud genoeg om te stemmen) op de PVV gestemd had. Daaraan voegde hij toe dat hij zeker wist dat als wij vóór de verkiezingen waren langsgekomen dat veel minder leerlingen op de PVV gestemd hadden.

Lessen als deze zijn uitdagend, want hoewel wij de ruimte proberen te creëren door te zeggen dat alles gezegd en gevraagd mag worden zolang dat met respect gebeurt, kunnen dingen ons nog steeds raken. Toch zijn de momenten na zo’n zwaar moment hele belangrijke momenten. Momenten die ons motiveren en laten inzien waarom wij doen wat wij doen. We horen vaak dat men ‘niet weet hoe je het gesprek moet voeren’. Wat we ook vaak merken is dat de vrijheid er niet altijd is om vrijuit te spreken en als dat er wel is, mensen snel gekwetst kunnen raken en vervolgens hun oren voor de ander sluiten. Terwijl dat juist het moment is om aan te geven dat iets je raakt en verder te praten. En soms, soms zitten de emoties gewoonweg te hoog en is er even geen plek voor een ander. Dat is ook oké.

Door Deel de Duif hoor ik verschillende perspectieven en merk ik soms ook dat mijn Joodse-perspectief minder makkelijk te vertellen is. Het is tegenwoordig een spannende tijd om Joods te zijn. Persoonlijk ervaar ik dit weleens als een soort mentale ‘persoonlijkheidscrisis’ waarin ik voel dat wat er in Israël/Palestina gebeurt mij echt aan het hart gaat, ik het toenemende antisemitisme afschuwelijk vind en mijn eigen gevoel over hoe ik mij in Nederland voel júist wil bespreken zónder dat dat aandacht onttrekt aan de hoeveelheid doden die er dagelijks in Gaza vallen. Het voelt als een soort weegschaal die niet in balans te brengen valt. Misschien is dat ook wel de uitdaging in deze tijd: dat we de pijn en het verdriet van onszelf en anderen niet op een weegschaal hoeven te leggen, maar het er gewoon laten zijn. Dat we juist daarin herkenning in elkaar kunnen vinden en dat dat op zijn beurt ruimte creëert voor elk van ons. Hier in Nederland en met de tijd hopelijk ook snel daar, in het Midden-Oosten.

Mijn naam is Noa en ik ben met trots Amsterdams eerste burger van deze eeuw! Verder heb ik mijn bachelor psychologie afgerond en ben ik werkzaam als fotograaf.