Freyda weekoverzicht (32)

In de nieuwe EO serie 'Firma Erfgoed', zet televisiepresentatrice Aldith Hunkar, je kent haar wel van het NOS Journaal, de spotlights op cultureel en religieus erfgoed in Nederland. In de eerste aflevering staat Den Haag centraal, waarbij de betekenis van kunst en monumentale bouwwerken op onverwachte plekken worden uitgelicht.  
In deze aflevering is te zien hoe Den Haag door de eeuwen heen een toevluchtsoord is geweest voor onder andere Portugese Joden en Hugenoten en hoe zij hun sporen in de stad hebben nagelaten.

Door de jaren heen zijn er twee exodussen geweest van Joden uit Irak, één in de jaren 50 en één na de Zesdaagse Oorlog van 1967. De Groene Amsterdammer heeft een Irakese Jood geïnterviewd, van wie haar ouders niet hebben deelgenomen aan een van beide exodussen. Zij vertelt hoe zij haar Joodse leven nu ervaart in Irak. Zo zegt zij dat ze niet meer durft te reizen, omdat ze bang is dat haar Joodse achternaam in haar paspoort tot problemen zal leiden. Of om dezelfde reden niet christelijk durft te trouwen met haar man. Ze leeft een open christelijk leven, maar viert stiekem sjabbat in kleine, huiselijke, kringen. 

Tegelijkertijd liggen er tegenwoordig, op een beroemde markt in Bagdad, openlijk boeken van en over Irakese Joden. Wordt Joods erfgoed en verleden niet langer ontkend en is er een synagoge in de stad Alqosh zelfs voor verval bewaard gebleven. Ook krijgt de op twee na grootste stad van Irak, Mosul, binnenkort een virtueel museum waar de historie van nog levende Joden uit Irak een plek krijgt.

Daar waar de diplomatieke betrekkingen tussen Irak en Israël (nog) niet aanwezig zijn, zijn die inmiddels wel tussen Marokko en Israël hervat. Zo is het voor het eerst in achttien jaar dat een Israëlische minister van Buitenlandse Zaken in Marokko landde en opende afgelopen week minister Lapid een Israëlische vertegenwoordiging in Rabat.
Evenals de Joden in Irak is er ook een uittocht geweest van Joden uit Marokko. Inmiddels leven er ongeveer een half miljoen Joden met Marokkaanse wortels in Israël. Deze hebben het niet altijd even gemakkelijk gehad, maar daar lijkt nu verandering in te komen.